W. Visser & A. Helder - Paterswolde
Gerard ten Cate is in 2009 een zoektocht begonnen naar ronde jachten op het Paterswoldsemeer in Groningen. Die zoektocht heeft in 2011 geresulteerd in zijn boek 'Ouder Zeilend Hout' (met CD). Gedurende mijn zoektocht naar informatie over de ronde jachten op het Paterswoldsemeer kwam ik steeds de naam van Visser tegen die in opdracht van Albert Helder Friese jachten bouwde. Dit in tegenstelling tot foto- of feitenmateriaal van de botenverhuurder Helder uit de periode 1900 - 1930. De periode waarin met Friese jachten werd gevaren en Helder de meeste Friese jachten in eigendom had en verhuurde. Op 28 juli 2010 had ik een gesprek met de broers Albert (1943) en Jaap Helder op de Helder werf. Neven van de eerder genoemde Jaap Helder(1907) en nazaten van Albert Helder sr. Er werd gewerkt aan de Annie een karveelgebouwde voorloper van de Zestienkwadraat, een eikenhouten open zeilboot. Ze hing aan de voorsteven aan een stel schootblokken die met zekerheid van een rond jacht afkomstig waren.
De ronde schepen van W. Visser en A. Helder
Veel vragen over
Gerard ten Cate heeft tijdens zijn zoektocht veel vragen beantwoord gekregen. Daarover zegt hij zelf:
Wanneer, zoals in mijn geval, je interesse uitgaat naar Friese ronde jachten, dan vind je met de nodige regelmaat wel iets bruikbaars. Zo kreeg ik eens een telefoontje van een bevriende verzamelaar, of ik even langs wou komen. Een kleine restauratieopdracht was het doel maar minstens zo belangrijk was het inkijken in een verzameling ansichten waar namen van allerlei schepen bijgeschreven stonden. Op de monografieën van Huitema en Vermeer heb ik aanvullingen gevonden. De geschiedenis van de door hun genoemde jachten is weer een stukje verder gedocumenteerd.
De “Maria”, de “Johanna”, de “Luctor”, de “Selma”, de “Zwaluw” en de “Zeeleeuwin” zijn ineens op foto’s en ansichten aan te wijzen. Er is zelfs nog extra informatie boven tafel gekomen. De geschiedenis van de Argo, Prinses Juliana, de Poseidon, de Froukje en de Stânfries is uitgebreid en de Aeolus, de Nelly en de Zeeleeuwin zijn scherper gesteld. Op bewaard gebleven wedstrijdlijsten van Watersportvereniging De Twee Provinciën komen vele “Tjotters” voor. Sommigen zijn bekend anderen niet. Bij de klasseindeling zoals bij de Waterfeesten werd gebruikt kan afgeleid worden dat de lengte grens bij zes meter ligt.
Naast de inmiddels bekende namen komen erook onbekende” tjotters” voor. Misschien dat een toevalsvondst ooit nog eens duidelijkheid zal geven over deze scheepjes. Helaas heb ik hierover niet meer informatie boven water kunnenkrijgen. Verder valt op dat de stuurlieden blijkbaar voorkeur hadden voor een schip. Immers het merendeel van de schepen was onderdeel van de verhuurvloten van Visser en Helder.
